Pensjon er ein viktig del av lønsforhandlingane
Våren er tid for lønsforhandlingar mellom arbeidstakar og bedrifta. Men bør ein vektlegge betre løn, eller betre pensjon?
Etter fleire år med til dels kraftig prisvekst, er forventningane til årets lønsoppgjer høge. Lønsforhandlingane i Noreg tek utgangspunkt i den såkalla Frontfagsmodellen, som gir ei ramme for oppgjeret og er framforhandla mellom Norsk Industri (NHO) og Fellesforbundet (LO). I starten av april 2024 blei det semje om ei ramme på 5,25 %, som dannar grunnlag for positiv reallønsvekst.
Fleire kompensasjonsalternativ
Når lønsforventingane er høge, slik dei har vore så langt i 2024, kan det vere fornuftig å sjå kompensasjonsordninga i sin heilskap, ikkje berre bruttoløn isolert sett. Undersøkingar viser at tilsette i aukande grad er opptatt av kompensasjon utover rein bruttoløn, og gode pensjons- og forsikringsordningar kjem høgt på lista. Det kan difor vere fornuftig å sjå på lønsvekst i kombinasjon med auka pensjonssparing, og vere kjent med dei ulike fordelane og ulempene dette fører til. Både for bedrifta og den tilsette.
Argument for å velje løn framfor pensjon:
- Lønsauke gir auka kjøpekraft i dag. Ei betre pensjonsordning har du glede av først som pensjonist.
- Du disponerer pengane heilt sjølv, og veit best kor lønsaukninga gir mest nytte. Det kan vere du sparar til ny bustad eller bil? Lønsauke tel også positivt dersom du skal refinansiere eit lån, eller har planar om å byte jobb.
- Høgare løn i dag gir auka ytingar frå folketrygda, blant anna pensjon, sidan pensjon blir rekna ut frå løna (opp til 7,1 G = 842 202,-).
Argument for å velje pensjon framfor løn:
- Skattefordelane favoriserer auka pensjonssparing frå arbeidsgivar (innskotspensjon). Lønsinntekt må skattast av i dag, og gir dermed mindre å spare. Pensjon frå arbeidsgivar må først skattast når pensjonen kjem til utbetaling. Det gir meir pensjon til slutt, fordi eit større sparebeløp då kan forrente seg over fleire år. Eit anna poeng er at skattesatsen som pensjonist er lågare enn som yrkesaktiv.
- Bedriftspensjon (innskotspensjon) er i praksis tvungen sparing, og hjelper dermed tilsette til langsiktig og strukturert sparing mot pensjonsalder. Nokre prosent mindre løn merkast knapt på lommeboka i dag, men vil ha stor betydning for økonomisk tryggleik og fridom som pensjonist.
- Bedriftspensjon (innskotspensjon) er ofte ein rimeleg og lønnsam måte å spare til pensjon på. Det er arbeidsgivar som betaler forvaltningskostnadene, og desse er stort sett lågare for bedrifter enn for privatpersonar. I Eika Innskotspensjon er pensjonspengane forvalta langsiktig i fond, sett saman i ulike pensjonsprofilar. Ein kan velje profil tilpassa si eiga risikotoleranse. Risikoen trappast automatisk ned mot pensjonsalder. Profilane har historisk hatt god risikojustert avkastning.
Det vil alltid vere totaliteten i ein framforhandla lønsavtale som er viktigast. Likevel vil det vere lettare å kome fram til eit godt kompromiss dersom begge partar kan vege dei ulike argumenta opp mot kvarandre og er villige til å gi noko. Ønskjer du gode råd før årets lønsforhandlingar, kontakt rådgivaren din i banken. Lykke til med vårens forhandlingar!
